محققانی از دانشگاه تربتحیدریه پژوهشی را انجام دادهاند که در آن عوامل مؤثر بر صادرات زعفران با تأکید بر برند و بستهبندی مورد بررسی قرار گرفتهاند.
نحوه انجام این پژوهش :
برای انجام این مطالعه، محققین فوق، پرسشنامهای تخصصی را آماده کردند که در آن 36 معیار فرعی در سه گروه اصلی میزان تولید، میزان صادرات و فرآوری مورد توجه قرار گرفت. این پرسشنامه سپس در اختیار متخصصان فنی امور زعفران قرار داده شد تا از این طریق دادههای مورد نیاز تحقیق به دست آیند. این دادهها، سپس با استفاده از روشهای علمی مورد تجزیهوتحلیل واقع شدند.
نتایج پژوهش:
بر اساس نتایج، فرآوری، صادرات و تولید به ترتیب رتبه اول تا سوم را ازلحاظ اهمیت اثرگذاری بر ارزآوری محصول زعفران به خود اختصاص دادند.
همچنین مهمترین معیار اثرگذار بر فرآوری، عدم وجود برند ملی (فقدان نام تجاری)
مهمترین معیار اثرگذار بر میزان صادرات، تقلب در زعفران
و مهمترین معیار اثرگذار بر میزان تولید، کار انفرادی زعفرانکاران (کمبود شرکتهای تعاونی مناسب) معرفی شدند.
تحلیل نتایج:
شاخص اول (فرآوری)
نتایج این مطالعه نشان داد مهمترین و اساسیترین شاخص تأثیرگذار بر روی ارزآوری زعفران، فرآوری است که در دو گروه بستهبندی و برند مورد بررسی قرار گرفت. در راستای فرآوری، بعضی از موارد مانند ثبت یک برند ملی بهنحویکه نماد و شناخت زعفران ایران در جوامع بینالملل باشد، مهم است».
در حیطه بستهبندی زعفران، رعایت استانداردهای جهانی، شکیل بودن بستهبندی، باب میل و سلیقه مشتریان بودن، طراحی زیبا و مشتریپسند دارای اهمیت است و در حوزه فرآوردههای زعفران میتوان گفت با استفاده از شرکتهای دانشبنیان و طرحهای تحقیقاتی در بخشهای دولتی و خصوصی میتوان فراوردههای ارزشمند تولید کرده و ارزآوری زعفران را چندین برابر کرد».
یکی دیگر از زیرشاخههای فرآوری، بحث تبلیغات و حضور در صحنههای بینالمللی است که بسیاری از کارشناسان و متخصصان فن بسیار روی آن تأکید کرده و اعتقاد دارند تا زمانیکه محصول زعفران ایران به جهان معرفی نشود، سود زیادی وجود نخواهد داشت.
در این راستا عوامل تأثیرگذار دیگر همچون، عدم تشکیلات منسجم در خرید، فروش، توزیع و بستهبندی، خصوصیات ناشناخته و فرآوری زعفران برای مردم جهان، عدم استفاده از نیروی کار ماهر و تحصیلکرده در زمینه تولید و بازاریابی و وجود موانع ورود انواع ماشینها و مواد لازم در راستای فرآوری و بستهبندی (کاهش هزینه فرآوری) نیز مؤثر هستند».
شاخص دوم (میزان کمی صادرات زعفران)
ازجمله زیر شاخصهای آن، تقلب و سوءاستفاده افراد سودجو در بخش صادرات است. در بخش صادرات، این معیار از عوامل چالشبرانگیز بهحساب میآید
حذف دلالان و صادرکنندگان غیرمجاز و جلوگیری از صادرات بیکیفیت و همچنین توجه به بازارهای هدف صادراتی و سرمایهگذاری در بازارهای جدید و نیز اطلاع از بازارهای عرضه و تقاضای داخل و بینالمللی، قطعاً شکوفایی اقتصادی در بخش ارزآوری زعفران را حاصل خواهد کرد
شاخص سوم اثرگذار بر ارزآوری زعفران(تولید)
شاید این بخش نسبت به بخشهای فرآوری و صادرات اهمیت کمتری داشته باشد، اما بیتوجهی به تولید، موجب بروز بعضی از مشکلات مانند قاچاق پیاز زعفران به دیگر کشورها و انفرادی کار کردن زعفرانکاران به علت کمبود شرکتهای تعاونی، همچنین بیرغبتی کشاورزان به تولید و درنتیجه کاهش سطح زیر کشت آن و کاهش تولید میشود.